در یک قرن گذشته؛ همگام با توسعه وسایل حملونقل و پیشرفت فناوریهای ارتباطی، تبادل اطلاعات و گردش کالاها نیز سریعتر و آسانتر شد به نحوی که امروزه دیگر، تجارت حد و مرزی نمیشناسد و عرضه کالاها و خدمات از هر نقطه جهان به نقطه دیگر، به راحتی میسر است.
به همین دلیل، تمایل اشخاص یا الزام قانونی برای انتخاب یک نام تجاری جهت تمایز شخصیت صنفی و انتخاب یک یا چند علامت تجاری برای تمایز کالاها و خدمات، روزبهروز بیشتر میشود. امروزه علایم و نامهای تجاری، عنصر مرکزی بازاریابی و استراتژی عرضه کالاها یا خدمات هستند. در اصل؛ عرصه رقابت تجاری، میدان رقابت علایم و اسامی تجاری است نه تجّار اما؛ افزایش مراودات تجاری، رابطه مستقیمی با افزایش رقابتهای مکارانه تجاری دارد که در دهههای اخیر با بهرهگیری از فناوریهای جدید به صور گوناگون گسترش یافته است.
در حال حاضر؛ شایعترین تقلب در عرصه تجارت و بارزترین رقابت مکارانه، شبیهسازی علایم یا اسامی تجاری است که از دعاوی شایع در دادگستری نیز میباشد. از منظر حقوقی؛ اسم تجاری و علامت تجاری دو مقوله متفاوت هستند وآثار و احکام جداگانهای دارند، لیکن در عرف تجاری - خصوصا در ادبیات بازاریابی و گاه، حتی در نوشتههای حقوقی - این دو مقوله یا به جای هم استفاده میشوند و یا هر دو یکی پنداشته شده و مترادف هم بکار میروند.عدم آگاهی به تفاوت حقوقی این دو مقوله، موجب میشود؛ اقدامهای قانونی جهت ثبت اسامی و علایم تجاری به موقع و به نحو صحیح انجام نشود و یا قضاوتی عادلانه و دفاعی شایسته در این خصوص، صورت نگیرد. در این مقاله سعی شده، با تکیه بر تجربه اندکی که حاصل سالها وکالت یا کارشناسی است «وجوه اشتراک و افتراق علایم و اسامی تجاری» مورد بررسی و تشریح قرار گیرد که امیدوارم در ارتقای دانش حقوقی همکاران، موثر باشد. البته به رسم مقالات قبلی، کاربردی بودن مطالب، بیش از نظریهپردازی، مدنظر بوده است.